مطالعه هیستوپاتولوژیک تاثیرات تجویز عصاره گیاه خارخاسک (tribulus terrestris) بر بیضه، کلیه و کبد در رت

گیاه خارخاسک( tribulus terrestris)، گیاهی با گستردگی جهانی است که در اکثر نقاط جهان و بخصوص ایران می روید. از گیاه کامل، بخصوص میوه های آن برای درمان بیماریهای مختلفی مانند؛ عفونت های ادراری و دیابت استفاده می شود. از این گیاه به عنوان یک داروی تقویت کننده جنسی در هر دو طب سنتی هندی و چینی استفاده می شده است. در این تحقیق، اثرات هیستوپاتولوژیک تجویز عصاره خارخاسک بر روی بافت بیضه، کبد و کلیه در رت مورد بررسی قرار گرفته است. 60 سر رت نر با وزن 250-270 گرم استفاده شد. سپس موش ها به طور تصادفی به 10 گروه مساوی تقسیم شدند ، هشت گروه درمان تحت تجویز خوراکی عصاره خارخاسک در نرمال سالین ، به میزان 10و20 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 14، 28، 35 و 49 روز قرار گرفتند. گروه های کنترل شامل دو گروه کنترل گاواژ و کنترل صفر بودندکه کنترل گاواژ در طول مطالعه با نرمال سالین گاواژ در آن ها انجام می شد و کنترل صفر هیچ درمانی درآن صورت نمی گرفت. بعد از اتمام مطالعه رت ها کشته شده واز بافت های بیضه ، کبد و کلیه آنها مقاطع هیستوپاتولوژیک تهیه گردید. ادم، پرخونی و دژنراسیون لوله های سمینی فروس ضایعات هیستوپاتولوژیکی بود که در بیضه ها دیده شد. ضایعات هیستوپاتولوژیک کبد شامل پرخونی،هیپرپلازی مجاری صفراوی و دژنراسیون هیدروپیک بود و ضایعاتی که در کلیه مشاهده شد شامل تغییر گلومرولی، نفریت بینابینی، آتروفی گلومرولی، پرخونی و گلومرولو اسکلروز بود. تمام ضایعات مشاهده شده با افزایش دز و زمان تجویز شدید تر می شد. با توجه به نتایج فوق، علاوه بر اینکه مطالعات جامع تر در مورد اثرات سمی این گیاه مورد نیاز می باشد، باید از استفاده بی رویه از آن نیز پرهیز گردد.